در گفتگو با دبیر کانون تفکر محیط زیست دانشگاه اردکان و به مناسبت هفته هوای پاک؛ بهبود بخشی تصمیمات زیست محیطی در روندهای پیش رو

۱- هدف از نامگذاری یکی از روزهای تقویم به عنوان روز هوای پاک چیست؟
آلودگی هوا به عنوان یک چالش جهانی و فرامرزی دارای آثار گسترده ای است که از جمله می‌توان به اثرات جبران ناپذیر آن بر سلامت انسان که از اصلی ترین عوامل مرگ و میر در سطح جهان با سالانه ۷ میلیون مرگ زودرس به شمار می‌رود، اشاره کرد.
پنجمین عامل مرگ و میر در دنیا آلودگی هواست که سالانه حدود ۷ میلیون نفر را دچار مرگ زودرس کرده و نسبت به کرونا که چالش اصلی حال حاضر جان انسان می‌باشد (تلفات آن طی ۲ سال گذشته حدود ۵ میلیون نفر بوده است) عدد قابل تأملی است و لزوم پرداختن به آن را نشان می‌دهد، ضمن اینکه باید توجه شود که این مساله به معنی کم اهمیت بودن مسائل مربوط به ویروس کرونا نیست.
۲- نظر شما در ارتباط با مباحث مطرح شده در ارتباط با توسعه صنعتی و آلودگی ناشی از آن در شهرستان اردکان چیست؟
اردکان وسیعترین شهرستان و پرجمعیت‌ترین شهرستان بعد از مرکز استان است، ارتباط بین پیشرفت اقتصادی و محیط زیست همیشه بحث بر انگیر بوده و هست. امروزه تأثیر متقابل اقتصاد و محیط زیست بر یکدیگر واقعیتی غیرقابل چشم پوشی است، به گونه ای که هر تصمیم اقتصادی مستقیماً بر محیط زیست تأثیر می‌گذارد و سیاست‌های زیست محیطی نیز اقتصاد را متأثر می کنند. دشت یزد اردکان نمونه ای از نواحی است که به علت دارا بودن شرایط خاص از جمله پایداری نسبی زمین، دستیابی به منابع انرژی مورد نیاز و نزدیکی به مسیر اصلی ترانزیت کشور مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته و در چند دهه اخیر با رشد قابل توجه صنعت و کشاورزی روبرو شده است. رشد صنایعی چون کاشی و سرامیک ، فولاد و صنایع شیشه سازی که هر یک می توانند بار آلایندگی و اثرات زیست محیطی قابل توجه ای در منطقه داشته باشند که خوشبختانه در حال حاضر این موارد به صورت علمی در قالب یک پروژه توسط سازمان حفاظت محیط زیست در حال بررسی می باشد و نتایج حاصل از آن می تواند در مدیریت منطقه بسیار موثر باشد.
۳- دلایل بروز عوارض نامطلوب محیط زیستی در منطقه ناشی از چیست ؟
توسعه نامتوازن بدون توجه به آمایش سرزمین، عدم اجماع روی شدت و دامنه بحران محیط زیست، عدم استفاده از رویه‌های موثر در مدیریت الگوی بهره برداری از منابع، عدم قطعیت و خلا مطالعات علمی در زمینه انواع مسائل زیست محیطی، فقدان تصمیمات جامع و یکپارچه در مدیریت محیط زیست منطقه، ضرورت توجه به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مسائل زیست محیطی، ضرورت جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی، فقدان زیرساخت‌های نهادی و حقوقی، و نهایتا، عدم هماهنگی و توافق استانی بر سر راه‌حل‌های عالمانه برای مسائل مختلف محیط زیست استان و شهرستان اردکان، از جمله نابسامانی‌هایی است که برای حل آنها نیاز به خرد جمعی، برنامه عملیاتی و بهره مندی از توان متخصصان و نخبگان است.
۴- نظرات کارشناسی و تخصصی در تشریح وضعیت موجود و ارائه راهکار در حل مسائل ایجاد شده چقدر می تواند موثر باشد؟
تشکل هایی نظیر کانون های تفکر مجموعه‌ای از صاحبان اندیشه و صاحبان تجربه میدانی از رشته‌های مختلف می باشند، که موضوعات و مسائل را به‌صورت میان‌رشته‌ای و آینده‌نگرانه، بررسی می‌کنند و تمام احتمالات ممکن را تشخیص می‌دهند و آنها را برای تصمیم‌گیر شبیه‌سازی می‌کنند. بی‌تردید مقوله محیط زیست و تمام موضوعات مرتبط با آن، یک مسأله راهبردی شهرستان اردکان در استان یزد و حتی کشور تلقی می‌شود. با توجه به گستردگی مسائل زیست محیطی و لزوم ارتقا کمی و کیفی مباحث محیط زیستی شهرستان اردکان، ایجاد پنل های تخصصی در گرایش های مختلف محیط زیست و لزوم تسریع در اجماع نظر در جهت ارائه راهکارهای لازم، ضرورت اعتماد صاحبان صنایع به متخصصین امر در این حوزه و فراهم نمودن بستر لازم جهت تسهیل و تقویت ارتباط صنایع شهرستان با متخصصین حوزه محیط زیست در محورهای تخصصی لازم بنظر می رسد و برگزاری نشست های تخصصی در قالب کانون های تفکر از جمله کانون تفکر محیط زیست دانشگاه اردکان می تواند نسبت به ارائه راه حل های صحیح برای رفع آلودگی های ایجاد شده بسیار موثر باشد.
۵- نقش کانون تفکر محیط زیست در این زمینه را چگونه ارزیابی می نمایید؟
از طریق شکل گیری کانون تفکر محیط زیست و پرداختن به مسائل محیط زیستی شهرستان با دیگاه کاملا تخصصی، می‌توان تصمیمات تصمیم‌گیران اجرایی را از تصمیم‌گیری براساس تجربیات فردی یا سازمانی، به تصمیم‌گیری دانش‌بنیان ارتقاء بخشید و ریسک تصمیمات را به حداقل کاهش داد و ضریب تاثیر تصمیمات در روندهای آینده را بهبود بخشید.
۶- برنامه های کانون در این زمینه شامل چه مواردی می باشد؟
در این زمینه کانون تفکر محیط زیست دانشگاه اردکان به دنبال برگزاری نشست های تخصصی در زمینه پرداختن به دغدغه های اصلی مردم شهر اردکان در زمینه مسائل زیست محیطی و تبادل نظرات کارشناسانه در تمامی ابعاد می باشد تا از این طریق ضمن شفاف سازی در مورد وضعیت موجود، اطلاعات صحیحی به مردم ارائه دهد تا ضمن ایجاد هماهنگی بیشتر بین بخش های درگیر از مسیر درستی به حل و فصل مسائل ایجاد شده پرداخته شود که در حال برنامه ریزی برای برگزاری آنها بصورت دوره ای می باشد.
بنابراین از طریق برگزاری این نشست های تخصصی که با حضور اعضای کانون از دانشگاه های مختلف با زمینه های تخصصی مرتبط، مسئولان، صاحبان صنایع و نماینده های سازمان های مردم نهاد برگزار خواهد شد، مسائل مختف بررسی و راهکارهای اجرایی ارائه خواهد گردد. یکی از دغدغه های اصلی مردم شهر اردکان توسعه ناپایدار صنعت در منطقه می باشد که امیدواریم با برگزاری این نشست ها مسائل صنایع موجود با دیدگاه تخصصی بررسی گردد. صنایعی که فعالیت های مفیدی در جهت کاهش آلودگی انجام داده اند یا برنامه هایی در جهت کاهش آلاینده ها دارند معرفی و میزان فاصله صنایع موجود تا صنعت سبز تبیین گردد. همچنین شاخص های یک صنعت سبز در قالب وبینارهایی به صاحبان صنایع ارائه گردد. صنایع پاک جهت بهره برداری سرمایه گذاران معرفی و شرایط ایجاد و امکان سنجی آنها مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا بیشتر شاهد توسعه صنایع پاک در منطقه باشیم. پتانسیل های دانشگاه بعنوان بستری تخصصی برای آموزش و اطلاع رسانی صحیح جامعه و همچنین آگاهی سازی صنایع در ارتباط با مسائل زیست محیطی معرفی و اطلاع رسانی از یک مسیر تخصصی فراهم گردد تا کمتر شاهد بحث های غیرتخصصی و گاها نااگاهانه که در بسیاری مواقع می تواند منجر به نگرانی های بی موردی برای مردم شود، باشیم.